ODGOVORNOST ZA ŠTETU ZBOG NEOSNOVANOG LIŠENJA SLOBODE I NEOSNOVANE OSUDE U PRAVNOM SISTEMU REPUBLIKE SRPSKE

Apstrakt

U radu se istražuje osnov odgovornosti države za štetu zbog neosnovanog lišenja slobode i neosnovane osude u pravnom sistemu Republike Srpske. Polazeći od opštih pravila građanskog prava o odgovornosti države za štetu ukazujemo na poseban karakter pravila o odgovornosti države za štetu zbog neosnovanog lišenja slobode i neosnovane osude, kao i na specifičnost pravne prirode instituta naknade štete zbog neosnovanog lišenja slobode i neosnovane osude. Takođe, u radu analiziramo pojedine primjere iz sudske prakse. Iz rada jasno proizilazi da Republika Srpska primat daje ustavnom karakteru prava na slobodu i sigurnost, a pravo na naknadu štete licu neosnovano lišenim slobode ili neosnovano osuđenom se omogućava ostvarivanje prava na naknadu štete. Ipak, a kako to nalažu međunarodni standardi, Republika Srpska će se statutarno morati obavezati na naknadu štete ako se radi o kršenjima ustavom zagarantovanih prava građana koja se mogu dovesti u vezu sa propustima u radu državnih organa. U kontinentalno-evropskom pravnom sistemu, a kojem pripada i pravni sistem Republike Srpske, pravo na naknadu štete u korist neosnovano osuđenog lica temelji se na ustavu, a konkretizuje se kroz opšte odredbe građanskog zakonodavstva ili kroz krivičnoprocesne odredbe. Činjenica je da prednje navedeno pravo ima kompenzatorsku prirodu, ali se sve više ističe, odnosno sve više zadobija i kazneni karakter.