VJEŠTAČKA INTELIGENCIJA I SUDSKA VLAST: OBEĆANJA I RIZICI PRIMJENE

Apstrakt

Rapidan razvoj vještačke inteligencije otvara mogućno-
sti njene primjene u različitim oblastima društvenog života. Pri-
mjena tehnologija zasnovanih na vještačkoj inteligenciji moguća je i
prilikom vršenja sudske vlasti, što pobuđuje pitanje granica njihove
legitimne upotrebe prilikom sudijskog odlučivanja (uključujući i problem
opravdanosti preuzimanja sudijske funkcije od strane sistema vještač-
ke inteligencije). Odgovor na ovo pitanje zavisiće i od priklanjanja jed-
noj od suprotstavljenih pravnoteorijskih koncepcija, pravno-pozitivi-
stičkoj ili prirodnopravnoj, odn. od zauzimanja stanovišta u pogledu
opravdanosti moralnog vrednovanja prilikom identifikovanja i inter-
pretacije pravnih normi. U radu će biti zastupan stav da potpuna za-
mjena sudije-čovjeka sistemima vještačke inteligencije, na trenutnom
stepenu njihovog razvoja, nije prihvatljiva, niti iz perspektive zaštite
pravne sigurnosti, niti iz perspektive zahtjeva za realizacijom ideala
pravde, odn. drugih moralnih vrijednosti (što preuzimanje uloge sudija
od strane sistema vještačke inteligencije čini neprihvatljivim, kako
za zagovornike pravnog pozitivizma, tako i za pobornike jusnaturaliz-
ma). Ovaj zaključakne odnosi se na druge vidove primjene vještačke in-
teligencije, kojima može da se olakša i unaprijedi kvalitet obavljanja
profesionalnih dužnosti sudije. U radu je upozoreno i na neophodnost
kreiranja odgovarajućeg pravnog okvira za primjenu vještačke inteli-
gencije u oblasti vršenja sudske vlasti.