FAKTIČKA EKSPROPRIJACIJA

Apstrakt

Eksproprijacija je institut kojim se pravo svojine fizičkog ili pravnog lica na nepokretnostima ograničava ili oduzima uz odgovarajuću naknadu, a sam postupak, uslovi i visina naknade određeni su zakonom. Ovim insitutom zakonodavac je nastojao da napravi balans između zaštite subjektivnog prava i opšteg interesa. Jasno je da se nijedna država, od vremena starog Rima pa do danas, ne može razvijati bez gradnje objekata od javnog značaja (bolnice, škole, elektrane iitd.)i bez izvođenja infrastrukturnih radova i da u tom smislu država odnosno javna vlast mora reagovati zahvatajući u imovinska prava fizičkih i pravnih lica ali samo u strogo propisanom postupku. Sve ostalo dovodi do povrede prava svojine koje je garantovano ustavom i zakonima modernih država. Postoje slučajevi izgradnje objekata od javnog interesa ili izvođenja drugih radova od javnog interesa koji za posljedicu imaju potpuno ili djelimično oduzimanje prava svojine fizičkim ili pravnim licima, iako ne postoji odluka o oduzimanju, tj. rješenje o utvrđivanju opšteg interesa i rješenje o eksproprijaciji. Pravna teorija i pravna praksa takve slučajeve podvode pod koncept faktičke eksproprijacije, odnosno tzv. faktičkog deposjediranja, koja se od koncepta formalne eksproprijacije razlikuje po odsustvu bitnih elemenata zakonski utvrđenog postupka eksproprijacije.